Badania nad zjawiskami odpornościowymi w przebiegu naturalnego i doświadczalnego zakażenia krętkowego u człowieka

Magnuson przeprowadził badania na 62 ochotnikach-więźniach z amerykańskiego więzienia Sing-Sing. Wśród ochotników objętych doświadczeniami było 5 nie leczonych chorych na kiłę późną, 14 leczonych z powodu kiły wczesnej oraz 33 chorych leczonych w okresie kiły późnej, kiły układu nerwowego lub kiły wrodzonej. Grupę kontrolną stanowiło 8 ochotników wolnych od kiły. W pierwszej części badań 24 ochotnikom podano doskórnie zawiesinę zabitych krętków bladych. Badania serologiczne wykazały, że uodpornienie zabitym antygenem krętkowym powoduje u osób, które przeszły zakażenie kiłą, szybki wzrost miana immobilizyn, a nie wpływa w sposób istotny na miano przeciwciał wassermannowskich. W drugiej części doświadczeń zakażono wszystkich badanych zawiesiną zjadliwych krętków szczepu Nicholsa. Magnuson stwierdził u wszystkich ochotników wolnych od kiły typowe objawy zakażenia krętkowego. Brak odporności na ponowne zakażenie wykazali autorzy w grupie 11 chorych, którzy przeszli leczenie w okresie kiły wczesnej. U 9 spośród nich wystąpiły objawy kliniczne ponownego zakażenia, a u 2 stwierdzono bezobjawową reinfekcję. Brak odporności wykazano również u 2 spośród 3 chorych leczonych poprzednio z powodu reinfekcji. Całkowitą odporność wykazano u wszystkich nie leczonych chorych na kiłę późna. Spośród 33 chorych, którzy przed kilku lub kilkunastu laty przeszli leczenie swoiste z powodu kiły późnej lub wrodzonej, u 4 stwierdzono kliniczne objawy ponownego zakażenia, u 10 wzrost miana serologicznego, świadczący o bezobjawowej reinfekcji, a u 16 wykazano całkowitą odporność. Spośród 4 chorych z klinicznymi objawami ponownego zakażenia w 1 przypadku obraz zmian odpowiadał kile drugiego okresu, a w 2 przypadkach spostrzegano zmiany przypominające kilaki. Odporność nabyta utrzymuje się jednak u człowieka znacznie dłużej niż w przebiegu kiły doświadczalnej. Doświadczenia Magnusona i wsp. wykazały również, że w wyniku ponownego zakażenia chorych leczonych z powodu kiły późnej lub wrodzonej mogą występować zmiany odpowiadające obrazem klinicznym i utkaniem histologicznym kilakom. Te spostrzeżenia są zgodne z wynikami badań doświadczalnych dawniejszych autorów, między innymi Bizzozera, Balbiego, Mestcherskego i Bogdanowa , które zdawały się dowodzić, że alergicznie, przestrojone tkanki mają skłonność do oddziaływania na ponowne zakażenie objawami charakterystycznymi dla tego okresu kiły, w którym przeprowadzono leczenie. Doświadczenia Magnusona są zgodne również z epidemiologicznymi spostrzeżeniami Durela, który uważa, że kiła trzeciorzędowa występująca u chorych leczonych poprzednio intensywnie penicyliną jest spowodowana zwykle ponownym zakażeniem i nie stanowi bynajmniej dowodu niepowodzenia leczniczego. Interesujące badania na ochotnikach przeprowadził Medina w celu wykazania krzyżowej odporności między kiłą, trambezją i pinta. Badania objęły ogółem 515 chorych na kiłę lub krętkowice tropikalne, lub też podejrzanych o zakażenie tymi chorobami. Grupa kontrolna obejmowała 233 osoby zdrowe. Badania Mediny, zakrojone na tak szeroką skalę, pozwoliły na potwierdzenie poglądów na etiologię krętkowic endemicznych. Uzupełniły one również w sposób istotny hipotezę o pokrewieństwie immunologicznym między T. pallidum, pertenue i carateum, opartą głównie na badaniach wykonanych na zwierzętach. Medina wykazał, że u 233 osób dotychczas wolnych od zakażenia krętkowego rozwinął się po doświadczalnym zakażeniu T. pertenue typowy obraz frambezji. Badane odczyny klasyczne i odczyn wiązania dopełniacza z hodowlanym antygenem krętkowym (RPCF) występowały w sposób podobny jak w przebiegu zakażenia kiłą, wykazując jednak znaczniejsze różnice indywidualne szybkości narastania miana. Z reguły wyniki RPCF były wcześniej dodatnie, aniżeli wyniki VDRL i odczyn Kolmera. W następnej części doświadczeń Medina zbadał u 28 chorych na pinta możliwość zakażenia trambezją. Badania te dowiodły, że wszyscy nie leczeni chorzy na pinta okazali się całkowicie odporni na zakażenie T. pertenue. Natomiast 4 spośród 9 chorych leczonych poprzednio z powodu pinta udało się zakazić trambezją. W tych przypadkach przedłużony okres inkubacji dowodził pewnego stopnia odporności w stosunku do T. pertenue. Badania Mediny, przeprowadzone u 70 chorych na frambezję, potwierdziły całkowicie wyniki przedstawione w poprzedniej części niniejszego rozdziału. Medina wykazał u chorych nie leczonych całkowitą odporność na nadkażenie, a u chorych leczonych również wysoki stopień odporności na ponowne zakażenie T. pertenue. Medina stwierdził jednak, że odporność rozwija się w przebiegu frambezji dopiero po upływie 6—8 mieś. od chwili zakażenia i że chorzy we wczesnym okresie zakażenia wykazują całkowity niemal brak odporności na nadkażenie i ponowne zakażenie. Dalsze badania tego autora miały na celu ocenę stopnia odporności krzyżowej między kiłą a irambezją. Spośród 133 nie leczonych chorych na różne postacie kiły tylko 1 poddany doświadczeniu w okresie kiły pierwszego okresu okazał się podatny na nadkażenie. Natomiast spośród 214 chorych intensywnie leczonych z powodu kiły nabytej wczesnej, kiły późnej lub wrodzonej 62 chorych, czyli 28,5%, uległo zakażeniu T. pertenue. W znacznej większości przypadków byli to chorzy leczeni w okresie kiły nabytej wczesnej lub chorzy na kiłę wrodzoną. Autor stwierdził, że 152 chorych, czyli 71,5% ogółu chorych leczonych intensywnie z powodu kiły, wykazało całkowitą odporność w stosunku do T. pertenue. Akrawi przeprowadził badania zmierzające do wyjaśnienia zagadnienia krzyżowej odporności między kiłą a krętkowicą endemiczną wywołaną przez T. bejel. Autor ten wykonał doświadczenia na 25 ochotnikach. W tej liczbie było 17 osób wolnych od kiły i 8 chorych na kiłę późną. Znaczna większość ochotników wolnych od kiły uległa objawowemu lub bezobjawowemu zakażeniu. Wszyscy badani przez Akrawiego chorzy na kiłę późną wykazali całkowitą odporność w stosunku do T. bejel. Badania Medinyoraz Akrawiego potwierdziły w zasadzie wyniki badań doświadczalnych przeprowadzonych na królikach, małpach i chomikach oraz rozszerzyły w sposób istotny wiedzę o etiologii, immunologii, a pośrednio również wpłynęły na kształtowanie się poglądów na epidemiologię krętkowic endemicznych.