Przebieg i obraz zakażenia kretkowego u królików zależy przede wszystkim od ilości, zjadliwości i innych właściwości krętków użytych do zakażenia. Na przebieg i obraz doświadczalnej kiły króliczej wpływają również w znacznym stopniu_cechy osobnicze królików użytych do zakażenia oraz sposób zakażenia l droga wprowadzenia krętków do ustroju zwierzęcia doświadczalnego. Również niektóre czynniki zewnętrzne mogą wpływać na długość i charakter zmian kiłowych. Okres inkubacji. Liczni autorzy wykazali, że zakażenie doświadczalne kręt- kami bladymi powoduje u królika bardzo wczesne wtargnięcie drobnoustrojów do krwi, węzłów chłonnych i innych tkanek. Raiziss i Severac wykazali obecność krętków bladych we krwi królika w 5 min, po dojądrowym zakażeniu. Kolie i Evers stwierdzili obecność krętków w okolicznych węzłach chłonnych w 30 min, po doskórnym zakażeniu. Podobne były wyniki badań Lenartowicza. Wyniki dawniejszych badań nad szybkością przenikania krętków do tkanek zakażonych królików zostały przedstawione i krytycznie ocenione w monografiach Mulzera, Gastinela i Pulyenisa, Wilcoxa i Guthe. Badania Cumberlanda i Turnera wykazały, że spośród 10 000 000 krętków wprowadzonych królikom dojądrowo 93% znika z wrót zakażenia po upływie 2 godz. Badania wspomnianych autorów wykazały, że to zmniejszenie ilości krętków spowodowane jest przenikaniem znacznej ich części drogą krwi i chłonki do węzłów chłonnych i innych tkanek zakażonego zwierzęcia. Cumberland i Turner stwierdzili, że jeżeli po zakażeniu dojądrowym dokonuje się natychmiast kastracji lub podwiązania naczyń zakażonych jąder, to w okresie najbliższych godzin po zakażeniu ilość wprowadzonych krętków pozostaje niemal nie zmieniona. Już dawniejsze badania, a w szczególności badania Chesneya i Kempa, zdawały się wskazywać, że ilość materiału użytego do zakażenia wpływa na długość okresu inkubacji. Cumberland i Turner, podobnie jak Magnuson, Eagle i Fleischmann oraz Turner i Hollander, stwierdzili, że po upływie 24—48 godz. rozpoczyna się intensywny rozplem krętków we wrotach zakażenia. Badania Magnusona, Eagle i Fleischmanna dowiodły, że długość okresu inkubacji jest odwrotnie proporcjonalna do ilości użytych do zakażenia krętków. Autorzy ci posługując się ściśle oznaczoną ilością krętków wykazali, że przy doskórnym zakażeniu dziesięciokrotne zwiększenie ilości wprowadzonych krętków powoduje skrócenie okresu inkubacji od 4 do 4,5 dni. Z badań wspomnianych autorów wynika, że okres potrzebny dla podziału krętka wynosi 30— 33 godz. Turner i Hollander uważają, że makroskopowe objawy kiły występują dopiero wówczas, gdy rozplem krętków doprowadzi do nagromadzenia się we wrotach zakażenia ok. 10 000 000 drobnoustrojów. Na długość okresu inkubacji wpływa nie tylko ilość wprowadzonych krętków, ale również ich zjadliwość. Szczepy doświadczalne pasażowane od dawna na królikach, a w szczególności szczep Nicholsa, wywołują zmiany po krótszym okresie inkubacji, aniżeli krętki bezpośrednio przeszczepiane od człowieka lub zwierząt doświadczalnych. Już w dawniejszym piśmiennictwie zwracano również uwagę, że krętki pochodzące z wczesnych zmian kiłowych powodują szybszy rozwój kiły doświadczalnej. Turner i Hollander wykazali, że wykonując zakażenie przy użyciu 5X107 krętków można wywoływać zmiany skórne u królika już po upływie 2—3 dni. W doświadczeniu Pracowni Białostockiej zakażenie do jądrowe materiału 5X107 krętków powoduje z reguły wystąpienie orchitis luetica recens no upływie 5—7 dni, a objawy zakażenia doskórnego taką samą ilością krętków występują po 4—6-dniowym okresie inkubacji. Wyniki dawniejszych badań nad okresem inkubacji doświadczalnej kiły króliczej zostały obszernie przedstawione i omówione w monografiach Mulzera, Gastinela i Pulvenisa. Nowsze prace nad tym problemem zostały wszechstronnie ocenione przez Turnera i Hollandera.