Samoistna krętkowica królicza

W 1912 r. Ross opisał endemiczną chorobę występującą u królików wywołaną przez krętki morfologicznie nie różniące się od krętka bladego. Drobnoustrój ten został nazwany przez Noguchiego (1001 Treponema cuniculi. Już w 1913 r. Bayon wywołał doświadczalnie u zdrowych królików charakterystyczne objawy krętkowicy. Bessemans i De Moore, a następnie Mc Letod i Turner wykazali również, że T. cuniculi może wywołać bez- objawowe zakażenie u myszy, świnek morskich i chomików złocistych. W 1921 r. Lersy, Dosąuet i Kuczyński opisali przypadek kiły u hodowcy królików, spowodowany rzekomo przez zakażenie od zwierząt chorujących na treponematosis cuniculi. Zagadnienie patogenności T. cuniculi dla człowieka było następnie przedmiotem badań Levaditiego, który przeszczepił sobie i swoim współpracownikom zawiesinę T. cuniculi. U żadnego z zakażonych ochotników nie wykazano klinicznych ani serologicznych objawów kiły. Levaditiemu nie udało się również zakazić małp T. cuniculi, natomiast Turner udowodnił w sposób bezsporny, że T. cuniculi można przeszczepić na małpy antropomorficzne. Częstość samoistnej krętkowicy królików hodowlanych i żyjących dziko jest bardzo różnie oceniana w zależności od okresu i terenu badań. Arzt i Kerl stwierdzili zmiany odpowiadające obrazowi tieponematosis cuniculi u niemal 27% badanych przez nich zwierząt. Adams podaje, że 20—40% dzikich królików na terenie Anglii dotkniętych jest krętkowicą. Frid i Orłówopisali w 1927 i w 1928 r. dwie wielkie epidemie krętkowicy w ZSRR. Wydaje się, że w ostatnich latach krętkowicą samoistna występuje u królików hodowlanych rzadziej. W Pracowni Białostockiej spośród 4000 obserwowanych w tym kierunku zwierząt nie stwierdzono badaniem klinicznym i serologicznym ani jednego przypadku tieponematosis cuniculi. Obraz kliniczny zakażenia wywołanego przez Treponema cuniculi był przedmiotem badań licznych dawniejszych i współczesnych autorów. Frid i Orłów podają, że w większości wypadków objawy krętkowicy występują w okolicy narządów płciowych. Początkowo pojawia się przekrwienie i obrzęk napletka lub warg sromowych. Następnie obrzęk wzmaga się i pojawiają się sinoczerwone plamy. Zmiany w okolicy odbytu są podobne. Nacieczenie zmian jest stosunkowo niewielkie. Obraz zmian wywołanych doświadczalnym zakażeniem dojądrowym T, cuniculi różni się znacznie od kiły doświadczalnej. Niekiedy stwierdza się prawie niewyczuwalne, ograniczone nacieki lub powiększenie i mierny naciek całego jądra.