Zależność między powinowactwem immunologicznym krętków patogennych a zjawiskami odpornościowymi

We współczesnym piśmiennictwie porównanie stopnia odporności w stosunku do homologicznych i heterologicznych szczepów krętka bladego przeprowadzili Magnuson i Thompson. Autorzy ci wykazali, że zwierzęta uodporniane dwoma świeżo wyodrębnionymi szczepami krętka bladego wykazują znaczniejszy stopień odporności na ponowne zakażenie szczepami homologicznymi, niż w stosunku do szczepów Nicholsa. Zakażenie pierwotne szczepami Nicholsa powoduje jednak wysoki stopień odporności na reinfekcję zarówno szczepem homologicznym, jak i heterologicznymi. Zjawisko to, spostrzegane również przez Turnera i Hollandera, wiążą autorzy z większą aktywnością antygenową krętków szczepu Nicholsa. Dokładne badania nad zależnością odporności od powinowactwa immunologicznego krętków bladych, wyodrębnionych od zwierząt zakażonych doświadczalnie i od ludzi chorych na kiłę nabytą drogą zakażenia wenerycznego oraz od chorych na kiłę endemiczną, przeprowadzili Turner i Hollander. Autorzy ci używali do pierwszej serii doświadczeń 19 szczepów wyodrębnionych od chorych na kiłę nabytą drogą zakażenia wenerycznego w Baltimore lub na obszarze Jamajki. Część zwierząt zakażono dojądrowo krętkami jednego z badanych szczepów, a w 3—4 mieś. później nadkażono je naskórnie krętkami szczepu Nicholsa. Drugą część królików zakażano pierwotnie krętkami szczepu Nicholsa, a po upływie 3 mieś. nadkażano badanymi heterologicznymi szczepami krętka bladego. Całość tej serii badań Turnera i Hollandera wykazała, że 14 spośród 19 badanych szczepów krętka bladego wykazuje bliskie powinowactwo immunologiczne ze szczepem Nicholsa, wyrażające się znacznym stopniem odporności krzyżowej. Zakażenie trzema spośród badanych szczepów krętka bladego powodowało stosunkowo nieznaczny stopień odporności w stosunku do szczepu Nicholsa. Stopnia pokrewieństwa immunologicznego między szczepem Nicholsa a dwoma pozostałymi szczepami nie udało się autorom jednoznacznie wykazać. W dalszych doświadczeniach Turner i Hollander stwierdzili, że zwierzęta zakażone krętkami szczepu Nicholsa wykazują znaczny stopień odporności w stosunki do dwóch badanych szczepów kiły epidemicznej oraz dwóch szczepów krętków wyodrębnionych od chorych na dichuchwa. Znacznie niższą, niemniej jednak wyraźną odporność krzyżową stwierdzono u królików zakażonych krętkami szczepu Nicholsa a nadkażanych dwoma badanymi szczepami T. bejel. Zagadnienie odporności krzyżowej między kiłą a frambezją i innymi krętkowicami było początkowo przedmiotem spostrzeżeń klinicznych i epidemiologicznych. Badania te nie doprowadziły jednak do jednoznacznych wniosków. Charlouisowi w 1881 r. nie udało się wykazać odporności na zakażenie krętkiem bladym u Murzynów chorych na frambezję. Natomiast spostrzeżenia epidemiologiczne Parhama oraz Butlera zdawały się wskazywać, że w krajach, w których szerzy się endemicznie frambezja, spostrzega się mniejszą zachorowalność na kiłę. Jahnel i Lange, a także Van der Shaar, stwierdzili, że chorzy na kiłę ośrodkowego układu nerwowego są odporni na zakażenie T. pertenue. Prace doświadczalne dawniejszych autorów, omówione krytycznie przez Medinę oraz w monografiach Turnera i Hollandera a także Cannefaxa , przeprowadzone zostały głównie na małpach i królikach. Levaditi i Larrier wykazali możliwość przeszczepiania kiły na małpy zakażone poprzednio frambezją. Stwierdzili oni natomiast, że próby nadkażenia T. pertenue małp zakażonych pierwotnie krętkami bladymi dają z reguły wyniki ujemne. Schóbl w doświadczeniach na małpach wykazał, że zwierzęta o znacznym stopniu odporności w stosunku do T. pertenue nie są również podatne na ponowne zakażenie T. pallidum. Matsumoto stwierdził w doświadczeniu na królikach, że mimo pewnego stopnia odporności krzyżowej istnieją istotne różnice immunologiczne między T. pertenue a T. pallidum. Turner wykazał,że króliki zakażone T. pertenue nabywają po upływie 6 mieś, znacznego stopnia odporności w stosunku do krętka bladego. Po upływie tego okresu autorom, mimo użycia dawki 2 X 107 krętków, nie udało się wywołać nadkażenia u zwierząt zakażonych doświadczalnie frambezją. Natomiast Mc Leod i Magnuson, posługujący się podobną techniką doświadczalną, po przeprowadzeniu intensywnego leczenia królików zakażonych pierwotnie frambezją reinfekowali je stosunkowo nieznaczną ilością krętków bladych.