Dopełniacz, inaczej komplement, jest to złożona substancja znajdująca się w świeżych surowicach zwierząt i człowieka. Dopełniacz ma właściwości hemolityczne, opsoninowe i bakteriobójcze. Nie wyjaśniona jest dotąd jego rola w obronie ustroju lub, odwrotnie, jego udział w procesach immunopatologicznych. Do niedawna znano 7 składników dopełniacza, z których część ulega unieczynnieniu w temp. 56°, część natomiast jest ciepłostała. W 1965 r. Inoue i Nelson, stosując kombinowane metody, wyizolowali 9 składników, a Isliker i Fellenberg w układzie dopełniacza wyróżnili aż 10 następujących składników: C’lq, C’lr, G’ls, C’2, C’3, C’4, C’5, C’6, C’7 i C’8. Stwierdzono ponadto, że w reakcji immunologicznej poszczególne składniki reagują w odpowiedniej kolejności. Związanie dopełniacza zachodzi w obecności nie mniej niż dwóch cząsteczek przeciwciała, przy czym dla aktywizacji dopełniacza niezbędny jest bliski kontakt kilku cząsteczek przeciwciała. Źródłem dopełniacza w odczynach wiązania dopełniacza jest surowica świnki morskiej. Zamiast świeżego dopełniacza można również używać dopełniacza przechowywanego w porcjach 2 ml w zamrażarce lub dopełniacza zliofilizowanego. Dopełniacz zliofilizowany po rozpuszczeniu w wodzie destylowanej w objętości odpowiadającej objętości surowicy, z której był przygotowany, traktuje się dalej tak jak świeży.